Mensen zijn geen wegwerpartikelen: aan de slag met strategische personeelsplanning

Mocht je de kans krijgen je beter voor te bereiden op toekomstige keuzes, zou jij deze dan niet grijpen? Met strategische personeelsplanning wordt dit mogelijk. En ook al kunnen we de toekomst van de arbeidsmarkt niet perfect voorspellen, toch is voorbereid zijn beter dan achter de feiten aanhollen. Bij Proximus denken we alvast dat het de investering waard is.

Strategische personeelsplanning is tegenwoordig trendy en voor wie nog niet bekend is met de term, leg ik die in een notendop uit. In wezen is het een oefening waarmee we de evolutie van onze workforce in de komende vier jaar proberen te voorspellen, door te kijken naar de bedrijfsbehoeften en markttrends voor dat tijdsbestek. Het doel? Nagaan of de vaardigheden die aanwezig zijn in onze medewerkers over vier jaar nog altijd zullen overeenstemmen met de eisen van de bedrijfswereld - en zo niet, een strategie ontwikkelen om dit probleem aan te pakken.

Een blik in de glazen bol

Strategische personeelsplanning loont, maar is niet gemakkelijk. We vragen divisiemanagers immers om hun blik op de onbekende toekomst te richten en te voorspellen wat ze op langere termijn nodig zullen hebben. Dit is des te moeilijker in tijden van onverwachte, ingrijpende gebeurtenissen zoals pandemieën en oorlogen. Maar ondanks veel onzekerheden en onvoorspelbaarheden, zijn we ervan overtuigd dat deze denkoefening meer oplevert dan de zaken gewoon op hun beloop te laten.

De meest voor de hand liggende reden om aan strategische personeelsplanning te doen, is te proberen om toekomstige ontslagen, afvloeiingen en andere onaangename maatregelen met een impact op mensen te vermijden. In 2019 bijvoorbeeld onderging Proximus een grootschalige herstructurering die nog steeds nazindert. Het huidige management is vastbesloten een soortgelijke oefening te voorkomen door beter voorbereid te zijn op wat de toekomst kan brengen.

Een tweede reden vanuit HR-perspectief is dat aanwerven een steeds grotere uitdaging wordt op de huidige arbeidsmarkt. Vooral voor zeer gespecialiseerde profielen blijft het aantal cv's dat we ontvangen en voldoet aan de functiebeschrijving beperkt. Het wordt daarom steeds aantrekkelijker om intern talent te detecteren en om te scholen. Dit betekent ook dat bedrijfsspecifieke kennis binnen het bedrijf blijft, waardoor de ervaring rijker wordt.

De tijd in ons voordeel gebruiken

Natuurlijk volstaat één blik in de glazen bol niet. De uitdaging is om een jaarlijks herhaalbaar proces in het leven te roepen. Zo kunnen we ons tegelijk richten op de toekomst, het heden beoordelen en rekening houden met wat we geleerd hebben uit het verleden. Dit geldt niet alleen voor de evaluatie van onze workforce en de toekomstige bedrijfsbehoeften, maar ook voor de beslissing over maatregelen om de kloof tussen beiden te overbruggen.

Die maatregelen kunnen verschillende vormen aannemen. Bij strategische personeelsplanning kunnen we de tijd in ons voordeel gebruiken. Een fictief voorbeeld om dit te illustreren: als we denken over vijf jaar meer klantendienstmedewerkers en minder verkopers nodig te zullen hebben, kunnen we onze huidige verkopers ruim de tijd geven om te overwegen hun focus te verleggen en de nodige vaardigheden te verwerven. Wie niet geïnteresseerd is in een dergelijke omscholing, heeft de tijd om een alternatief te zoeken.

De sleutel tot succes is realistisch te zijn over de vacatures die we proberen in te vullen. Een verkoper omscholen tot klantendienstmedewerker is een haalbare kaart en veel verkopers zullen wellicht bereid zijn de stap te zetten; een verkoper omscholen tot technicus is moeilijker en het idee zal waarschijnlijk minder enthousiast onthaald worden. Ongeacht het probleem waarop we proberen te anticiperen, is de tijd een voordeel dat we moeten benutten.

Strategische personeelsplanning: goed voor de economie

Een laatste maar daarom niet minder belangrijk voordeel van strategische personeelsplanning dat minder ter sprake komt, is dat het de economie in haar totaliteit ten goede komt. De toepassing van strategische personeelsplanning door bedrijven betekent dat minder mensen worden getroffen door ontslagen of afvloeiingen en dat meer mensen de kans krijgen om zich bij te scholen en door te groeien. Uiteindelijk leidt dit ertoe dat meer mensen in onze samenleving gewapend zijn met de nodige vaardigheden om vandaag en morgen aan de vraag op de arbeidsmarkt te voldoen.

Samengevat, strategische personeelsplanning gaat ervan uit dat mensen geen wegwerpartikelen zijn. Het is een bewust gekozen strategie die haar vruchten afwerpt voor het algemene imago (de 'employer branding') van je bedrijf en tegelijkertijd de economie versterkt: kortom, een goede zaak voor alle betrokkenen. Bij Proximus streven we ernaar om van strategische personeelsplanning een vast onderdeel in ons HR-beleid te maken. Onze hoop is dat andere bedrijven dit voorbeeld volgen. Doet jouw organisatie de oefening al?